Jasło ma swój niepowtarzalny i unikatowy klimat oraz nastrój. Przemierzając malownicze uliczki miasta z tradycją historyczną, sięgającą XII wieku, warto zobaczyć piękny neogotycki Pałac Sroczyńskich otoczony parkiem krajobrazowym, który zachwyca wszystkich odwiedzających. Jednym z najcenniejszych zabytków jest Kolegiata pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, gotycka budowla sakralna wzniesiona z kamienia.
Malowniczy Rynek otaczają stare kamienice noszące ślady różnych epok i stylów. Znajdujące się w centrum miasta, liczne restauracje oraz piękny park z alejami spacerowymi, pomnikami oraz fontanną stanowią doskonałe miejsce wypoczynku dla turystów i mieszkańców.
Proponujemy Państwu cztery trasy spacerowe, które pozwolą odkryć uroki i tajemnice niezwykłego miasta, jakim jest Jasło.
Trasa I Rynek – Pałac Sroczyńskich
Rynek – ul. Zielona – Stary Cmentarz – plac Bartłomieja z Jasła – ul. Wałowa – ul. Modrzejewskiego – ul. Kazimierza Wielkiego – ul. Lwowska – ul. Reymonta – ul. Sroczyńskiego
Spacer po mieście rozpoczynamy od jasielskiego Rynku, który otaczają odbudowane po wojnie stylowe kamieniczki. Przez południową część Rynku prowadzi deptak spacerowy wzdłuż którego prężnie rozwija się życie towarzyskie miasta w letnich ogródkach kawiarnianych. We wschodniej części rynku, naprzeciwko Urzędu Miasta w Jaśle, znajduje się figura św. Jana Nepomucena, umieszczona na wysokiej kolumnie w stylu jońskim. W północno-wschodniej części w XV w. wzniesiono wspaniałą budowlę sakralną – kolegiatę pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Warto zobaczyć wnętrze najstarszej świątyni w mieście. Mijając dzwonnicę obok kościoła farnego udajemy się w kierunku ulicy Zielonej, gdzie w XVIII w. zlokalizowano cmentarz. Obecnie jest to najstarsza miejska nekropolia, położona nad rzeką Jasiołką. Przekraczając bramę Starego Cmentarza spacerujemy wzdłuż alejek, gdzie znajdują się niezwykle cenne figury, pomniki i monumentalne grobowce. Wychodząc z pełnego zabytków architektury sakralnej cmentarza zmierzamy na plac Bartłomieja, miejsce targowe, zwane „Mój Rynek”. Wiele wieków temu stał w tym miejscu młyn, a w czasie II wojny światowej getto żydowskie (jego II część). Zmierzamy powoli do ul. Wałowej. Na skarpie przy ulicy odrestaurowano odkryte resztki murów miejskich oraz zrekonstruowano starą studnię. Następnie kierujemy się ulicą Modrzejewskiego do skrzyżowania z ulicą Kazimierza Wielkiego, skręcamy w prawo, mijamy most na rzece Jasiołce i udajemy się w stronę ulicy Lwowskiej. W pobliżu ronda, w bliskim sąsiedztwie ulicy figuruje granitowy obelisk, związany z przemysłem naftowym. Symbolizuje on powstanie w tym regionie pierwszej na świecie destylarni ropy naftowej w Ulaszowicach (obecnie osiedle Jasła), założonej przez Ignacego Łukasiewicza. Idąc dalej ulicą Ulaszowice docieramy do ulicy Reymonta. W pobliżu znajduje się cmentarz nr 22 z okresu I wojny światowej, zaprojektowany przez Johanna Jägera. Ostatnim punktem trasy spacerowej jest pałac Sroczyńskich. Aby do niego dotrzeć należy wrócić do ulicy Lwowskiej, spacerując dalej wzdłuż chodnika w stronę szpitala, następnie skręcamy w prawo w ulicę Sroczyńskiego. Zabytkowy obiekt w stylu angielskim z XVIII w. otoczony jest parkiem. Pałac związany był z postacią majora Henryka Dobrzańskiego, ps. „Hubal”. Obecnie jest siedzibą Medycznej Szkoły Policealnej w Jaśle.
Trasa II – Park Miejski – Jasielski Dom Kultury
Park Miejski – ul. Czackiego – ul. Mickiewicza – skwer św. Antoniego – skwer Inwalidów Wojennych – ul. Sokoła – ul. Karmelicka – plac Żwirki i Wigury – ul. Asnyka – ul. Kołłątaja
Kolejna trasa spacerowa rozpoczyna się w Parku Miejskim, zajmującym powierzchnię ponad 2 ha, założonym pod koniec XIX w. z inicjatywy Teodora Bernardzikiewicza, któremu poświęcono granitowy głaz, umieszczony w północnej części parku. Idąc dalej alejką na południe mijamy okazałą drewnianą altanę parkową Glorietkę, której historia wiąże się z wizytą samego cesarza Austro-Węgier Franciszka Józefa I. W bliskim sąsiedztwie zabytkowej altany zlokalizowany jest pomnik przedstawiający orła wspartego na trzech kolumnach, symbolizującego Grób Nieznanego Żołnierza. Obok figuruje pomnik Tadeusza Kościuszki, wykuty w wapieniu na piaskowcowym cokole. W południowej część parku można przysiąść i odpocząć przy okazałej fontannie. Wychodząc z parku, w pobliżu ulic Staszica i Kołłątaja napotykamy na obelisk stojący na niewielkim placu, ukryty w cieniu drzew, upamiętniający 600-lecie założenia miasta Jasła. Następnie zmierzamy ulicą Czackiego w stronę jednonawowej kaplicy gimnazjalnej – Kościoła pw. św. Stanisława Biskupa Męczennika. Po opuszczeniu kościółka udajemy się ulicą Mickiewicza na skwer św. Antoniego – patrona Jasła, gdzie pośrodku placu umieszczono figurę świętego, cudownie ocalałą ze zburzonego podczas II wojny św. kościoła oo. Franciszkanów. Wracając do ulicy Czackiego przechodzimy obok I Liceum Ogólnokształcącego, na dachu którego umieszczono kopułę obserwatorium astronomicznego. W godzinach nocnych można skorzystać z profesjonalnych urządzeń i obserwować gwiazdy i inne obiekty bliskiego i dalekiego nieba. Obserwatorium wraz z tarasem są znakomitym punktem widokowym na miasto i panoramę okolicy. Mijając budynek najstarszego jasielskiego liceum udajemy się na skwer Inwalidów Wojennych, zlokalizowanego przy skrzyżowaniu z ulicą Sokoła. Skwer jest miejscem, gdzie z okazji 600-lecia Jasła ulokowano kotwicę okrętową na pamiątkę wodowania statku m/s „Jasło”. Naprzeciw placu zobaczyć można charakterystyczny budynek z sokołem na szczycie fasady, dawna siedziba Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Jaśle. Tuż obok wznosi się ceglany zabytkowy obiekt – dawna Szkoła Wydziałowa Męska a obecnie Zespół Szkół Nr 4. Dochodzimy do placu Żwirki i Wigury, gdzie w XV-XVIII wieku funkcjonował klasztor karmelitów trzewiczkowych. Pamięć o dawnym obiekcie pozostała w nazwie ulicy wychodzącej z placu – ul. Karmelicka. Wracając do budynku dawnej siedziby Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” udajemy się w kierunku ulicy Asnyka. W jednej z kamienic (nr 5) jak informuje pamiątkowa tablica – odbyło się historyczne, pierwsze posiedzenie Miejskiej Rady Narodowej, podczas którego podjęto decyzję o odbudowie zniszczonego w skutek zbrojnych działań II wojny św. miasta Jasła. Na zakończenie trasy warto zajrzeć i zapoznać się z ciekawymi ofertami kulturalnymi – Jasielskiego Domu Kultury, usytuowanego przy ul. Kołłątaja.
Trasa III – ul. Metzgera – ul. Kościuszki – ul. Kadyiego – Rynek – ul. Koralewskiego – ul. PCK – ul. Jagiełły – ul. Szajnochy
Punktem wyjściowym kolejnej trasy jest ul. Metzgera, gdzie zlokalizowane są: dworzec kolejowy PKP oraz dworzec autobusowy PKS. W pobliżu ronda im. Józefa Hallera mieści się okazały ceglany budynek, będący pozostałością po dawnym spichlerzu. Mijając ten zabytkowy obiekt pochodzący sprzed 1945 r. kierujemy się na północ ulicą Kościuszki. Historia tej ważnej miejskiej arterii sięga zamierzchłych czasów, prowadził tędy przez wieki tzw. szlak węgierski. Wzdłuż ulicy powstawały wspaniałe domy i wille. Do dziś zachowały się zabytkowe, odbudowane po wojnie domy – „Macherówka” powstała w 1879 r. należąca do rodziny Macherów oraz budynek nr 45 z początku XX w. Udając się w kierunku centrum miasta, mijając rondo im. Hugo Steinhausa przechodzimy obok obecnego budynku Zakładu Energetycznego, w którym dawniej funkcjonował znany „Hotel Krakowski”. Skręcamy z ulicy Kościuszki w ulicę Kadyiego, przy której mieści się Muzeum Regionalne w Jaśle z licznymi zbiorami sztuki ludowej, rzemiosła, związanymi z Jasłem i okolicą. Opuszczając muzeum kierujemy się w stronę Rynku Miejskiego. W północnej pierzei Rynku na kamienicy nr 17 można zobaczyć tablicę upamiętniającą Ignacego Łukasiewicza – wynalazcę lampy naftowej, który prowadził w niej swoją aptekę w latach 1857 – 1864. Spacerując wzdłuż ulicy mijamy budynek z charakterystycznymi podcieniami – siedzibę Starostwa Powiatowego w Jaśle. Kierujemy się w stronę ulicy Koralewskiego, gdzie zlokalizowany jest kolejny zabytkowy obiekt – budynek Szkoły Wydziałowej Żeńskiej, pochodzący z początku XX w. Obecnie w gmachu mieści się Szkoła Podstawowa nr 2 w Jaśle. Udajemy się w stronę ulicy PCK. Przy skrzyżowaniu z ulicą Jagiełły znajduje się zabytkowa kapliczka Matki Bożej, z przełomu XVIII/XIX w. Spacerujemy ulicą Jagiełły w kierunku ulicy Szajnochy, gdzie dawniej wznosiła się na niewielkim wzgórzu synagoga żydowska, wybudowana w miejscu dawnego dworu obronnego zwanego „Kocim Zamkiem”, pochodzącego najprawdopodobniej z XVI w. Dotychczas uważano, że wszelkie pozostałości zostały zatarte, jednak niedawno odnaleziono pozostałości murów i sklepień piwnicznych tajemniczego Kociego Zamku.
Trasa IV – ul. Gądki – ul. Paderewskiego – ul. Za Bursą – ul. Chopina – ul. 3 Maja – ul. Staszica – ul. Metzgera – ul. Floriańska – ul. Grunwaldzka – ul. Floriańska – ul. Kwiatowa
Rozpoczynamy zwiedzanie od osiedla Gądki, gdzie warto zobaczyć kaplicę gądecką pw. Matki Bożej Częstochowskiej (kaplica powstała po I wojnie św., w ołtarzu kaplicy umieszczony jest cenny portatyl, który skrywa relikwie świętych męczenników: Werekundy i Krescentego). Kierujemy się ulicą Gądki na wschód w stronę Wisłoki. Przechodzimy tuż obok Parku Linowego zainstalowanego na naturalnym drzewostanie oraz Toru BMX. Mijamy mostek na rzece Wisłoce, obok obiektów Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Jaśle. Docieramy do ulicy Paderewskiego, gdzie na prywatnej posesji nr 47 umieszczona została jedna z najstarszych figur w mieście – figura Matki Bożej (datowana na 1659 r.). Kolejny ważny punkt znajduje się przy ulicy Za Bursą, budynek nr 1 – pogestapowskie cele, Izba Pamięci z pamiątkami po ofiarach hitlerowskiego terroru. Następnie kierujemy się w stronę ulicy Szopena, mijamy największą jasielską świątynię – Sanktuarium św. Antoniego. Przechodzimy ulicą 3 Maja aż do Parku Miejskiego, skręcamy w prawo w ulicę Staszica, wzdłuż której zachowały się zabytkowe wille i kamienice, wzniesione pod koniec XIX w. Przy skrzyżowaniu ulic Staszica i Armii Krajowej mieści się siedziba jasielskiego sądu, a obok na skwerze Zenona Soboty – Pomnik Armii Krajowej, symbolizujący słynną akcję „Pensjonat” uwolnienia więźniów z jasielskiego więzienia (dawny budynek sądu pełnił funkcję więzienia podczas II wojny św. ). Udajemy się prosto do końca ulicy Staszica, docieramy do dworca kolejowego, zlokalizowanego przy ulicy Metzgera. W pobliżu odbudowanego po wojnie dworca znajduje się Pomnik ruchu oporu jasielskich kolejarzy. Spacerując wzdłuż torów kolejowych na wschód napotykamy na zabytkową kapliczkę z figurą Matki Bożej Niepokalanie Poczętą, w stylu barokowym, pochodzącą z XVIII w. Mijając kapliczkę przechodzimy przez specjalne przejście na drugą stronę ulicy i zmierzamy na wzniesienie ulicą Klasztorną w kierunku kościoła i klasztoru Sióstr Wizytek. Po zwiedzeniu kościoła i ogrodu klasztornego udajemy się na południe, gdzie nieopodal znajduje się Pomnik Grunwaldu. Miejsce to jest także doskonałym punktem widokowym na miasto i okoliczne pasma pogórzy. Wracamy na wschód ul. Weigla, potem wzdłuż muru klasztornego, ul. Klasztorną i Grunwaldzką dochodzimy do ul. Floriańskiej do zabytkowego cmentarza żydowskiego. Na zakończenie trasy udajemy się na „Przystanek Kwiatowa”, teren rekreacyjny, powstały w miejscu zrekultywowanego terenu po dawnym wyrobisku cegielnianym. Spacerując alejkami wokół zbiornika wodnego napotykamy na ciekawy obiekt geoturystyczny – wapienie jasielskie w przekopie w Jaśle.
